کلینیک طلوعی دوباره

ترک فنتانیل

ترک فنتانیل
نویسنده: فاطمه رجلانی

دی ۲۵, ۱۴۰۳

بیشترین شدت مشکلات گوارشی در ششمین روز ترک فنتانیل تجربه می شود. سپس تا روز دهم، اکثر علائم ترک فنتانیل از بین می رود و تنها هوس مصرف دوباره در فرد اوج می گیرد. در طول دوره سم زدایی داروهایی مانند بوپرنورفین و متادون برای کاهش علائم استفاده می شود.  در ادامه چگونگی سم زدایی در مرکز ترک فنتانیل به طور کامل شرح داده می شود.

 

فنتانیل چیست؟

فنتانیل از گروهی از داروها به نام مواد افیونی یا مخدر است. در سیستم عصبی مرکزی و مغز کار می کند تا سیگنال های درد را به بقیه بدن مسدود کند. همچنین باعث کاهش اضطراب و استرس ناشی از درد می شود. دو نوع فنتانیل وجود دارد – فنتانیل دارویی و فنتانیل غیرقانونی. هر دو نوع مواد افیونی مصنوعی ساخت آزمایشگاه هستند اما کاربردهای متفاوتی دارند.

فنتانیل دارویی

فنتانیل یک اپیوئید مصنوعی است که برای درمان دردهای شدید تجویز می شود که معمولاً پس از جراحی یا به دلیل بیماری هایی مانند سرطان تجربه می شود. برای اولین بار  در سال ۱۹۵۹ به عنوان یک بی حس کننده داخل وریدی سنتز شد، همچنین می تواند برای بیهوشی حین عمل استفاده شود.

فنتانیل به عنوان قوی‌ترین اپیوئید مصنوعی ، تقریباً ۱۰۰ برابر قوی‌تر از مورفین و ۵۰ برابر قوی‌تر از هروئین برای کنترل دردهای شدید است. استفاده مزمن از فنتانیل و سایر مواد افیونی می تواند منجر به وابستگی به دارو شود، به این معنی که مغز و بدن شما به دارو عادت کرده و به اثرات آن وابسته می شود.

به دلیل این وابستگی، هنگامی که به طور ناگهانی مصرف فنتانیل را متوقف می کنید یا مقدار مصرف فنتانیل را کاهش می دهید، بدن شما به شکل علائم ترک فنتانیل واکنش نشان می دهد که می تواند خطرناک و همچنین ناراحت کننده باشد.

مانند سایر مواد افیونی، فنتانیل با تعامل با گیرنده های مواد افیونی در سیستم عصبی مرکزی، درد را کاهش می دهد، بنابراین از دریافت سیگنال های درد توسط مغز جلوگیری می کند. علاوه بر تسکین درد، همچنین می‌تواند باعث ایجاد سرخوشی، آرام‌بخشی، خواب‌آلودگی و آرامش و سایر اثرات شود.

فنتانیل که به عنوان یک ماده کنترل شده در جدول II طبقه بندی می شود، پتانسیل بالایی برای سوء استفاده و اعتیاد دارد. به دلیل قدرت آن، خطر مصرف بیش از حد مواد افیونی را نیز به همراه دارد. از آنجایی که سوء مصرف فنتانیل خطر ابتلا به اعتیاد به مواد افیونی را افزایش می دهد، باید همیشه آن را طبق دستور پزشک مصرف کنید.

فنتانیل غیرقانونی

فنتانیل غیرقانونی یک ماده مخدر مصنوعی است که در بازار غیرقانونی مواد مخدر موجود است. معمولاً به شکل پودر یا فشرده شده در قرص‌های تقلبی یافت می‌شود و می‌توان آن را دود کرد، خرخر کرد، تزریق کرد یا بلعید. داروهای مخلوط با فنتانیل بسیار خطرناک هستند و بسیاری از مردم ممکن است از وجود آن ندانند. فنتانیل پودری مانند بسیاری از مواد مخدر دیگر به نظر می رسد و می تواند با مواد مخدر مانند هروئین، کوکائین و متامفتامین مخلوط شود.
فنتانیل غیرقانونی معمولا با قرص های تقلبی ترکیب می شود که گاهی قرص های اکسی کدون  یا قرص آلپرازولام است.

زمان شروع تاثیرگذاری فنتانیل

تزریق فنتانیل در رگ سریعترین تسکین درد را به همراه دارد. تقریباً بلافاصله عمل می کند و معمولاً فقط در بیمارستان تجویز می شود. قرص‌های فنتانیل، قرص‌های پاستیل و اسپری‌های بینی حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد تا اثر کنند اما بعد از ۴ تا ۶ ساعت از بین می‌روند.

پچ فنتانیل ممکن است تا یک یا ۲ روز طول بکشد تا شروع به کار کنند، اما ماندگاری بیشتری خواهند داشت. پچ ها معمولاً بعد از قرص فنتانیل داده می شوند. این کار برای اطمینان از تسکین درد از قرص ها تا زمانی که چسب ها شروع به کار کنند، انجام می شود.

 

ترک فنتانیل
ایست قلبی یکی از خطرات ترک فنتانیل

 

 

فنتانیل چه مدت در سیستم شما باقی می ماند؟

نیمه عمر فنتانیل بر اساس فرمولاسیون و روش مصرف کمی متفاوت است. دو نوع فنتانیل وجود دارد: فنتانیل دارویی و فنتانیل غیرقانونی که همگی نیمه عمر متفاوتی دارند. به طور کلی، فنتانیل دارویی که به صورت داخل وریدی تجویز می شود، نیمه عمر متوسط ​​​​۷ ساعت دارد، اما دامنه آن بین ۳ تا ۱۲ ساعت است.  فنتانیل ترانس درمال را از طریق پوست تزریق می کنند و نیمه عمر متابولیک را به ۲۰ تا ۲۷ ساعت کاهش می دهند. مشتقات و فنتانیل غیرقانونی نیمه عمر کوتاه تری نسبت به فنتانیل دارویی دارند.

 

اعتیاد به فنتانیل

سطح اعتیاد به فنتانیل در سال‌های اخیر افزایش یافته است و افزایش قابل توجهی در مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد آن افزایش یافته است. بسیاری از افراد ناآگاهانه از داروهای حاوی فنتانیل استفاده می کنند که منجر به افزایش خطر اعتیاد و مصرف بیش از حد می شود. فنتانیل اغلب در ترکیب با سایر مواد مخدر یا محرک مانند مت استفاده می شود و اثرات آن را تقویت می کند و به پیچیدگی درمان اعتیاد می انجامد.

فنتانیل یک داروی بسیار اعتیادآور است و با استفاده مکرر، فرد به راحتی می تواند به اختلال مصرف مواد افیونی مبتلا شود. هنگامی که آنها سعی می کنند مصرف دارو را ترک کنند، در معرض خطر علائم ترک فنتانیل هستند. در طول این مدت، آنها ممکن است به طرق مختلف تغییر کنند. از نظر جسمی، ممکن است لاغرتر، ژولیده تر و ظاهری افسرده باشند. آنها ممکن است شروع به رفتار متفاوت کنند، از افرادی که ممکن است مصرف مواد مخدر را تایید نمی کنند اجتناب کنند و در مورد فعالیت های خود پنهان کاری کنند. آنها همچنین ممکن است مشکلات مالی، مشکلات کاری و مشکل با قانون داشته باشند زیرا اعتیاد آنها از کنترل خارج می شود.

 

ترک فنتانیل

ترک مواد افیونی گاهی اوقات شبیه آنفولانزا توصیف می شود. کارشناسان می گویند که دوره های ترک درمان نشده می تواند تهدید کننده زندگی باشد. ترک حاد مواد افیونی می تواند باعث استفراغ و اسهال همزمان شود.بدن شما در این دوره ها مقدار قابل توجهی مایعات و الکترولیت ها را از دست می دهد. بدون مایع کافی، سلول های مغز شما نمی توانند به درستی کار کنند و اندام های شما می توانند از کار بیفتند. در حالی که کم آبی را می توان درمان کرد، افرادی که از طریق سم زدایی در خانه برای ترک فنتانیل اقدام می کنند کمک حرفه ای برای درمان علائم شدید ترک را از دست می دهند.

خطرات ترک فنتانیل چیست؟

مانند تمام ترک های مواد افیونی، سم زدایی و ترک فنتانیل خطرات و عوارض بالقوه خطرناکی دارد. این خطرات در عوارض بالقوه همراه با علائم رایج ترک تهوع، استفراغ، اسهال، تاکی کاردی (ضربان قلب بالا) و فشار خون بالا (فشار خون بالا) قرار دارند.

عوارضی که این علائم ترک می تواند ایجاد کند عبارتند از:

  • کم آبی بدن
  • عدم تعادل الکترولیتی شدید که می تواند بر عملکرد قلب شما تأثیر بگذارد
  • ایست قلبی (سکته قلبی)
  • آسپیراسیون، که زمانی استفراغ می کند و محتویات معده را در ریه ها تنفس می کند، می تواند باعث عوارض بیشتر عفونت و ذات الریه شود.

 

جدول زمانبندی ترک فنتانیل
جدول زمانبندی ترک فنتانیل

 

سم زدایی و ترک فنتانیل چقدر طول می کشد؟

پیش بینی مدت زمان ترک فنتانیل در یک فرد خاص دشوار است. به طور معمول، بسته به نوع دارویی فنتانیل، علائم ترک در اکثر افراد کاهش می یابد و پس از ۵ تا ۱۰ روز پایان می یابد. جدول زمانی ترک فنتانیل معمولاً از یک الگوی کلی پیروی می کند، اما عوامل خاصی وجود دارد که بر سطح ترک هر فرد تأثیر می گذارد. این عوامل عبارتند از سن، جنسیت، سلامت عمومی، سلامت کبد و کلیه، ساختار ژنتیکی و بیولوژیکی، مصرف همزمان سایر داروها، اختلالات سلامت روانی همزمان، استفاده از سم زدایی با کمک پزشکی و تلاش های قبلی برای سم زدایی.

هنگام درمان اعتیاد از طریق سم‌زدایی اعتیاد فنتانیل، بدن دچار ترک اعتیاد می‌شود زیرا مغز و بدن به شوک حذف دارو واکنش نشان می‌دهند. به دلیل قدرت فوق العاده بالای فنتانیل و نیمه عمر کوتاه، علائم ترک آن می تواند به ویژه شدید باشد. ترس از ترک می تواند برای بسیاری از افراد مانعی برای بهبودی باشد، اما ترک فنتانیل نباید تجربه سخت و ترسناکی باشد. سم زدایی فنتانیل با کمک پزشکی می تواند به افراد کمک کند مصرف مواد مخدر خود را با خیال راحت و راحت متوقف کنند.

 

جدول زمانبدنی ترک فنتانیل

علائم ترک پس از یک دوره خودداری از مصرف فنتانیل رخ می دهد.

  1. معمولاً، ۸ تا ۲۴ ساعت پس از آخرین استفاده از فنتانیل، اولین علائم علائم ترک را احساس خواهید کرد. علائم معمولاً در این مرحله خفیف هستند و ممکن است شامل تغییرات خلقی مانند بی قراری و اضطراب و همچنین علائم فیزیکی خفیف مانند عرق کردن، خمیازه کشیدن، آبریزش بینی و درد عضلات باشد.
  2. روز دوم علائم ترک اولیه تشدید می شود.
  3. روز سوم علائم ترک اولیه همچنان ادامه دارد و به دلیل بی خوابی طولانی مدت تحمل آنها دشوارتر است.
  4. روز چهارم علائم مرحله آخر، از جمله مشکلات گوارشی، شروع می شود.
  5. روز پنجم مشکلات شکمی تشدید می‌شوند و اگر درمان کافی به افراد ارائه نشود، کم‌آبی می‌تواند شروع شود.
  6. روز ششم مشکلات گوارشی تشدید می‌شوند و با میل شدید به مواد مخدر همراه می‌شوند.
  7. روز هفتم گرفتگی شکم و اسهال شروع به محو شدن می کند. ممکن است بتوانید منظم تر بخوابید.
  8. روز هشتم علائم سلامت جسمی و روانی کاهش می یابد، اما میل به مواد مخدر ادامه دارد.
  9. روز نهم شما خیلی بهتر  هستید، اما افکارتان درگیر خرید و مصرف داروهای بیشتر است.
  10. روز دهم علائم فیزیکی کاهش می یابد، اما ممکن است همچنان هوس مواد مخدر کنید.
  11. دوازده  روز تا چند هفته پس از ترک فنتانیل

آنچه به عنوان ترک حاد شناخته می شود معمولاً ۷ تا ۱۰ روز پس از ترک فنتانیل به پایان می رسد، ممکن است علائم خفیف را برای مدت طولانی تری حتی تا چند هفته تجربه کنید. افرادی که از دارو برای دوره های طولانی تری استفاده کرده اند ممکن است علائم خفیفی را به صورت طولانی مدت تجربه کنند که بر سلامت روان و عملکرد روزانه تأثیر می‌گذارد،برخی از این علائم خلق‌وخو ضعیف، اضطراب، افسردگی، تحریک‌پذیری، خستگی و کاهش تمرکز هستند.

 

داروهای موثر برای ترک فنتانیل

اگرچه ترک فنتانیل می تواند در خانه قابل کنترل باشد، اما ترجیحاً در یک مرکز درمانی مانند مرکز درمان سم زدایی انجام شود. کارکنان یک مرکز درمانی وضعیت شما را در طول فرآیند ترک بررسی خواهند کرد و می توانند برای هر گونه علائم ناراحت کننده ترک درمان پزشکی ارائه دهند.

هنگامی که در یک مرکز درمانی تحت درمان قرار می‌گیرید، جایی که علائم ترک فنتانیل را می‌توان از نزدیک تحت نظر داشت، می‌توانید انتظار داشته باشید که داروهایی برای کمک به مدیریت علائم ترک دریافت کنید. ارائه دهندگان ممکن است از داروهایی مانند متادون، نالترکسون یا بوپرنورفین استفاده کنند.

متادون

متادون دارویی است که معمولا در ترک مواد افیونی از جمله ترک فنتانیل استفاده می شود. این دارو یک ماده افیونی کم اثر و کم اثر است که برای کمک به پیشگیری و کاهش علائم ناراحت کننده ترک فنتانیل استفاده می شود. پس از یک دوره کوتاه مدت نگهداری از این دارو، ممکن است دوز به آرامی در مدت طولانی تری کاهش یابد و به کاهش شدت علائم ترک و هوس مصرف فنتانیل کمک کند.

بوپرنورفین

بوپرنورفین که با نام تجاری Suboxone نیز شناخته می شود، دارویی است که معمولاً برای سم زدایی و ترک فنتانیل تجویز می شود. این دارو توسط سازمان غذا و دارو به عنوان یک داروی سم زدایی و نگهدارنده به عنوان جایگزینی برای متادون در شرایط ترک مورد تایید قرار گرفته است، به ویژه به این دلیل که ممکن است مدت زمان سم زدایی را کوتاه کند. این دارو به کاهش هوس و علائم ترک فیزیکی مانند استفراغ و دردهای عضلانی کمک می کند.

نالترکسون

نالترکسون دارویی است که معمولاً برای جلوگیری از عود اعتیاد استفاده می شود. در صورت استفاده در حالی که هنوز مواد افیونی مانند فنتانیل در سیستم خود دارید، ممکن است علائم ترک ناگهانی و شدید را تجربه کنید. بنابراین، نالترکسون معمولاً پس از سم‌زدایی از فنتانیل یا در اواخر مراحل ترک مصرف می‌شود.

علاوه بر این، علائم رایج ترک ممکن است با داروهای دیگر مانند داروهای ضد تهوع برای تهوع و استفراغ، ایبوپروفن برای دردهای عضلانی، داروهای ضد اسهال برای اسهال و غیره درمان شوند. در صورت لزوم ممکن است از داروهای دیگر برای کمک به علائم فیزیولوژیکی مانند ضربان قلب بالا، فشار خون و درجه حرارت استفاده شود.

 

dr3

 

ترک فنتانیل در بیمارستان ترک اعتیاد

افرادی که سم زدایی می کنند و به صورت جسمی ترک فنتانیل را به اتمام می رسانند ولی با برنامه جامع درمانی شامل روان درمانی پیش نمی روند، احتمالا دوباره به مواد مخدر باز می گردند. در آن حال ممکن است بیش از حد مصرف کنند. حتی دوره های کوتاه هوشیاری می تواند تحمل مواد افیونی را کاهش دهد. دوزی که قبل از ترک فنتانیل ایمن بود، در صورت ترک آن می تواند کشنده باشد. پس ترک فنتانیل در خانه توصیه نمی شود. برای درمان اعتیاد به مواد مخدر بهتر است به مرکز ترک اعتیاد تهران مراجعه شود.

در بهترین بیمارستان ترک اعتیاد تهران طلوعی دوباره، بیمار تحت نظارت پزشک متخصص، تمام مراحل ترک از جمله سم زدایی و روان درمانی را طی می کند. در دوره سم زدایی ترک اعتیاد، بیمار با دریافت داروهای حمایتی می تواند علائم شدید ترک را به راحتی مدیریت کند. همچنین روان درمانگر در طول دوره توانبخشی در مرکز بستری ترک اعتیاد به بیمار در تشخیص و درمان اختلالات روانی ناشی از اعتیاد مانند افسردگی، اضطراب و … کمک می کند. برخی از علائم روانی ترک اعتیاد تا چندین ماه ادامه خواهد داشت. اما مرکز ترک اعتیاد طلوعی دوباره با خدمات درمان اعتیاد با نوروفیدبک روند رواندرمانی را به طور چشمگیری کاهش می دهد.

نویسنده: فاطمه رجلانی

فاطمه رجلانی. شماره نظام:۲۷۴۳۷، روانشناس و روادرمانگر تحلیلی سابقه بیش از ده سال کار تخصصی با امواج الکترومغناطیسی مغز (TMS).