افسردگی پس از ترک الکل چقدر طول می کشد؟

 

افسردگی پس از ترک معمولا از ۲ تا چند هفته طول می کشد. مصرف الکل نقاط مختلف مغز را تحت تاثیر قرار می دهد به مراکز مربوط به لذت و پاداش که مسئول احساس خوشحالی در فرد است آسیب می زند. این آسیب ها دائمی نیستند و چند هفته پس از ترک، مغز خود را بازسازی می کند و این علائم از بین خواهند رفت. در این مقاله دلیل افسردگی پس از ترک الکل و روش های درمان آن به طور کامل بیان می شود.

 

افسردگی چه حالتی است؟

همه ما گاهی دچار احساس خمودگی، بی حوصلگی، خستگی و بی انگیزگی  یا به اصطلاح خودمان افسردگی می شویم. اما افسردگی در اصطلاح بالینی، به این فراز و نشیب های خلق و خو که در کوتاه مدت اتفاق می افتد گفته نمی شود.

افسردگی، حالتی مداوم از غمگینی، احساس پوچی، خلق و خوی تحریک پذیر، بی انگیزگی را شامل می شود. این حالت می تواند بر بدن و ذهن فرد تاثیر بگذارد و در دوره های طولانی رخ بدهد.

برای شناخت افسردگی از نوسانات خلقی وجود علائم زیر را طی حداقل ۲ هفته بررسی می کنند.

احساساتی نظیر غم، اندوه، احساس پوچی، نا امیدی ، تحریک پذیری، احساس گناه،درماندگی، کمبود انرژی، تغییرات خواب و مشکل در بخواب رفتن یا بیش از حد خوابیدن، تغییرات اشتها پرخوری یا بی اشتهایی، افکار صدمه زدن به خود و … اگر ۲ هفته پی در پی به صورت مداوم با شما بود، لازم است به روانشناس یا یک مشاور مراجعه کنید تا به صورت تخصصی وجود افسردگی در شما بررسی شود.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر افسردگی هستند؟

• ژنتیک و وراثت پذیری: ژن ها یک تاثیر ۱۰۰% نداردند ، اما سابقه خانوادگی افسردگی یک عامل خطر محسوب می شود. اعضای درجه یک خانواده افراد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی ۲ تا ۴ برابر بیشتر از جمعیت عمومی در معرض خطر هستند.
•  عوامل بیولوژیکی و بیماری: مشکلات سلامت جسمانی طولانی مدت شما، مانند ابتلا به یک بیماری جدی مانند سرطان، دیابت، یا بیماری قلبی و همچنین اختلال در سطوح انتقال دهنده های عصبی (مواد شیمیایی مغز) می تواند بر بروز افسردگی تأثیر بگذارد.
• مشکلات روانی: استرس، تغییرات بزرگ زندگی و قرار گرفتن در معرض تروما. هر یک از اینها می تواند یک عامل خطر باشد، اما اگر آنها را در دوران کودکی تجربه کرده باشید، بسیار مهم هستند.
•  مصرف داروهای خاص: برخی از عوارض جانبی داروها می توانند باعث بروز علائم افسردگی شوند یا علائم افسردگی را تشدید کنند.
•  وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین: مانند بیکاری و فقر خانواده مخصوصا در دوران کودکی، می تواند تاثیرات زیادی بر اعتماد به نفس، عزت نفس و همچنین احساس افسردگی در بزرگسالی داشته باشد.

استفاده از مواد مخدر یا الکل: مواد مختلف می توانند خطر ابتلا به افسردگی را افزایش دهند.

 

 

تاثیرات فوری الکل بر مغز

الکل پس از گذشت از مری، وارد معده می شود و حدود ۲۰ درصد از آن از طریق دیواره های معده وارد جریان خون می گردد. باقی مانده الکل، راه خود را در روده ادامه می دهند وبه تدریج به واسطه سلول های دیواره روده، وارد  جریان خون می شوند و خود را به مغز می رسانند.

تاثیر الکل بر قسمت های مختلف بدن

مغز انسان از برخی مواد شیمیایی یا معروف به انتقال دهنده های عصبی برای انتقال پیام استفاده می کند. یکی از مهمترین انتقال دهنده ها دوپامین است که اغلب به عنوان هورمون شادی در نظر گرفته می شود. هنگامی که شروع به نوشیدن الکل می کنیم، بدن ما دوپامین اضافی و بدون دلیل موجه تولید می کند که به بخش هایی از مغز که به عنوان “مراکز پاداش” شناخته می شوند، حرکت می کند و احساس خوب در ما ایجاد می کند.

همچنین الکل بازدارنده است یعنی اثرات انتقال دهنده عصبی مهار کننده گابا را افزایش می دهد و این کار باعث کاهش تحریک پذیری می شود و فرد احساس آرامش بیشتر و کاهش اضطراب و استرس را هنگام انجام کارهایی که قبلا برایش سخت بود تجربه می کند. فرد از این جهت خوشحال می شود. مثلا کسی که توانایی صحبت در جمع ندارد، یا اعتماد به نفس کافی برای آواز خواندن یا … ندارد هنگامی که الکل نوشیده است ممکن است بدون هیچ استرسی این کار را انجام دهد. البته این بی پروایی در مورد کارهای خطرناک نیز صدق می کند.

همچنین الکل در مغز با تحریک مراکز پاداش دهنده باعث ترشح کاذب دوپامین و احساس لذت وسرخوشی بدون دلیل می شود.

 

رابطه دوطرفه الکل و افسردگی

مطالعات نشان داده است که افراد الکلی بیشتر در معرض افسردگی شدید قرار دارند.  علیرغم اثرات محرک اولیه، الکل به عنوان یک ضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی طبقه بندی می شود. این یعنی اگرچه ممکن است یک حس موقتی سرخوشی یا آرامش ایجاد کند، اما در دراز مدت فعالیت مغز را کاهش می دهد و احساسات غمگینی، ناامیدی و اضطراب را تشدید می کند.

مصرف مزمن الکل می تواند به طور قابل توجهی افسردگی را در طول زمان بدتر کند. زیرا مصرف طولانی مدت  شیمی مغز را تغییر می دهد و به انتقال دهنده های عصبی که در تنظیم خلق و خوی دخیل هستند آسیب می رساند.

بسیاری از افرادی که از افسردگی رنج می برند به الکل به عنوان وسیله ای برای کنار آمدن با درد عاطفی خود نگاه می کنند و معتقدند که باعث تسکین آن می شود. اما الکل در واقع یک چرخه خطرناک ایجاد می کند که به طور موقت علائم را کاهش می دهد، و در طولانی مدت منجر به بدتر شدن شرایط افسردگی می شود.

چگونه معتاد شدم؟ باید ناراحتی هایم را رفع کنم

با افزایش زمان مصرف الکل، اثرات منفی آن آشکار می شود. افراد بسته به میزان مصرف وبرخی عوامل دیگر ممکن است دچار اختلال در قضاوت، افزایش تحریک پذیری و تشدید ناراحتی عاطفی شوند. این امر به ویژه برای افرادی که از قبل مبتلا به افسردگی بودند شدت بیشتری دارد زیرا اثرات بازدارنده الکل می تواند منجر به رفتارهای تکانشی، از جمله آسیب رساندن به خود یا افکار خودکشی شود.

افسردگی افراد را به سمت الکل سوق  می دهد، در حالی که مصرف الکل منجر به یا تشدید علائم افسردگی می شود. می بینید که این رابطه کاملا دو طرفه است. فرد با مصرف الکل وارد چرخه افسردگی ومصرف الکل می شود که هر کدام علت دیگری هستند.

علاوه بر این، سبک زندگی افراد الکلی مانند بی نظمی، بی مسئولیتی و مشکلات ناشی از الکل از قبیل مشکلات خانوادگی مانند جدایی، مشکلات اجتماعی مانند طرد شدن یا از دست دادن شغل و موقعیت اجتماعی همچنین روابط متشنج با دیگران و برخی از مشکلات جسمی ناشی از مصرف طولانی مدت الکل مانند صدمات وارد شده به دستگاه گوارش و کبد واز همه مهمتر صدمات و آسیب های روانی  می تواند احساس بی ارزشی، نا امیدی، احساس گناه ، انزوا و گوشه گیری را افزایش دهد که خود موجب تشدید علائم افسردگی می شود.

 

چرا پس از ترک الکل احساس افسردگی می کنیم؟

احساس افسردگی و خمودگی پس از ترک الکل به دلایل مختلفی رخ می دهد. هنگامی که فرد الکل مصرف می کند، شیمی مغز تحت تاثیر الکل قرار می گیرد و قسمت های مربوط به شادی و پاداش دچار آسیب های شدیدی می شوند. الکل انتقال دهنده های عصبی مانند دوپامین که باعث ایجاد لذت می شوند را افزایش می دهد. هنگامی که الکل مصرف نشود، مغز نیاز به زمانی نسبتا طولانی برای تنظیم و بازسازی دوباره خود دارد و این موجب پایین بودن خلق و احساس غم و بی انگیزگی در فرد می شود.

همچنین افراد الکلی معمولا از آن به عنوان یک مکانیسم مقابله ای با استرس، اضطراب و مشکلات عاطفی یا … خود استفاده می کنند. وقتی الکل را ترک کردند برای روبرویی با این احساسات آموزش ندیده اند و این هیجانات کنترل و مدیریت نشده منجر به افزایش غم و اندوه در فرد می شود.

الکل برای معتادان به منزله یک پاداش، یک تفریح و راهی برای خوشگذرانی است. با ترک الکل، آن ها راهی برای لذ ت بردن از دورهمی ها، مهمانی ها و … ندارند. از این گذشته نوشیدن برای آن ها تبدیل به یک عادت شده  است. ترک عادات چالش ها و سختی هایی را به همراه دارد.

اما بسیاری می پرسند تا کی باید با این احساس افسردگی پس از ترک الکل دست و پنچه نرم کرد؟ این زمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است. عواملی مانند میزان مصرف، غلظت الکل، طول مدت مصرف، جنسیت و حتی وزن می تواند در این مدت تاثیر گذار باشد.

این زمان معمولا از چند هفته تا چندین ماه متفاوت است اما شدیدترین حالات افسردگی در یکی دو هفته اول رخ می دهد و پس از آن مغز، به تدریج ساختار شیمیایی خود را بازسازی می کند و این حالت های ناخوشایند کمتر می شود.

ترک الکل یا دیگر مواد مخدر با عوارض یا علائمی همراه است که می تواند فرد را با چالش های زیادی رو برو کند. احساس اضطراب شدید، بی قراری، تب و لرز و افسردگی از جمله علائم ترک است که فرد ناگزیر با آن روبرو خواهد شد.

 

اهمیت ترک الکل در کلینیک

مراکز معتبر ترک الکل، می تواند به افراد در کاهش درد جسمانی و حالات و احساسات ناگوار ناشی از ترک الکل یا دیگر مواد به وسیله دارو یا روان درمانی کمک کند.  در این مراکز رویکردهای درمانی متفاوتی برای هر فرد در نظر گرفته می شود تا مراحل مختلف را با کمترین درد و در کوتاه ترین زمان ممکن طی کند.

مرکز ترک الکل طلوعی دوباره با چندین سال تجربه موفق همراه بیماران زیادی در مراحل ترک الکل بوده است. در این مرکز بیمار در همان بدو ورود با روانپزشک مجرب مجموعه ملاقات می کند تا علاوه بر خدمات پزشکی و پرستاری، عوامل زمینه ساز گرایش به الکل و اختلالات روانی که می تواند باعث بازگشت به اعتیاد شود شناسایی شود و در طول دوره در جلسات فردی و گروهی مورد درمان قرار گیرد.

در این کلینیک، پزشک به طور روزانه روند درمان بیمار را پیگیری می کند و با توجه به نیاز و شرایط او داروهایی برای کاهش علائم افسردگی و … او تجویز می کند.

پس از درمان و ترک کامل، مرکز ترک اعتیاد طلوعی دوباره وضعیت بیمار را به صورت دوره ای بررسی می کند و در صورت نیاز درمان های لازم برای پشتیبانی ارائه می دهد.

 

 

 

درمان افسردگی پس از مصرف الکل

همانطور که گفته شد کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دوباره و دیگر مراکز معتبر ترک الکل با تجهیزات مناسب و با تیم متخصص و با تجربه در تمام مراحل ترک در کنار بیمار خواهند بود.

چالش ها و دشواری های هر مرحله از قبل پیش بینی می شود و با توجه به وضعیت بیمار درمان مناسب از قبل برای بیمار تدارک دیده می شود.

همچنین با توجه به اینکه مسائل مربوط به سلامت روان و سوء مصرف مواد اغلب همزمان رخ می‌دهند، برنامه های درمانی معمولا به صورت دوگانه بر ترک الکل و روان درمانی تاکید دارد. درمان‌هایی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) به افراد کمک می‌کند تا مکانیسم‌های مقابله سالم‌تری ایجاد کنند و به علل ریشه‌ای افسردگی خود بدون اتکا به الکل رسیدگی کنند.

چطور با احساس افسردگی پس از ترک الکل کنار بیماییم؟

علاوه بر درمان دارویی و روان درمانی که در مرکز ترک ارائه می شود، همکاری و خواست خود بیمار مهمترین عامل در کاهش علائم افسردگی است. در ادامه نکات مهمی که برای کنترل افسردگی مفید است معرفی می شود.

• نظم و ایجاد عادت های تازه:یک برنامه روزانه برای خود ایجاد کنید. وظایف روزانه ای که لازم است انجام دهید را در آن جای دهید. ساعت های خالی خود را با یک فعالیت مفید پر کنید. یک عادت تازه برای خود بسازید. مثلا شروع به آشپزی کنید ویک وعده ناهار یا شام را شما به عهده بگیرید. این عادت  ساعت های خالی که افکار مزاحم را به ذهن شما می کشاند را پر می کند و علاوه بر آن  احساس مفید و فعال بودن به شما می دهد.
• فعالیت های بدنی:سعی کنید یک ساعت مشخص در شبانه روز را به فعالیت های بدنی خود اختصاص دهید. با ویدیوهای یوتیوب ورزش کنید یا روی تردمیل بدوید. پیاده روی در پارک، یوگا یا حتی رقصیدن می تواند باعث ترشح اندورفین شود. این ماده خلق و خوی شما را بهتر می کند.
• یوگا و مدیتیشن:تکنیک هایی ذهن آگاهی مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق می تواند به کاهش استرس کمک کند. اگر تازه کار هستید، به یک گروه در باشگاه محله خود بپیوندید. این کار روابط اجتماعی شما را نیز افزایش می دهد که خود موجب ایجاد احساسات خوب می شود.
• تغذیه مناسب و استراحت:به تغذیه خود اهمیت بدهید. سعی کنید از میوه ها، سبزیجات و غلات کامل به طور روزانه استفاده کنید. از مصرف چربی های اشباع شده و خوراکی های تند پرهیز کنید. سعی کنید آب زیادی در طول روز بنوشید.ساعت های خواب و بیداری خود را تنظیم کنید. سعی کنید در رختخواب زیاد نمانید و تا وقتی که نیاز به خواب ندارید به رختخواب نروید.
• کاهش استرس:عواملی که موجب افزایش سطح استرس شما می شود را شناسایی کنید و از آن ها دوری کنید. برنامه داشتن برای کارهای روزانه تا حد زیادی استرس را کاهش می دهد. افکار مزاحمی که موجب استرس یا ناراحتی شما می شوند را بنویسید وآن را با روان درمانگر خود درمیان بگذارید.

 

سخن آخر

اگر شما یا یکی از عزیزانتان الکل مصرف می کنید، بهتر است همین امروز برای ترک اقدام کنید. ترک الکل نیاز به کمک حرفه ای برای گذار از مراحل مختلف دارد. کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دوباره، پرستار به صورت شبانه روزی همراه بیمار است و پزشک مجرب مجموعه متدهای درمانی خاص را با توجه به شرایط شما تجویز می کنند تا بیمار با کمترین درد وعلائم روبرو شود.

به امید سلامتی شما