ترک اعتیاد الکل
فروردین ۸, ۱۴۰۳
اعتیاد به الکل چیست؟
الکلیسم (به انگلیسی: Alcoholism) یا مِی‌بارگی عبارت است از هر نوع مصرف بیش از اندازه الکل که منجر به آسیب شدید به سلامت جسم یا روان فرد شود البته بر سر مفهوم الکلیسم اختلاف وجود دارد. محیط و ارث دو عامل در ایجاد تمایل در افراد به مصرف نادرست الکل است. اما استرس و اختلالات مربوط به آن مانند دلشوره، فاکتور کلیدی در تمایل به الکلی شدن است چون مصرف الکل به صورت زودگذر می‌تواند احساس ناراحتی را کاهش دهد. عوامل محیطی از جمله فرهنگ و اجتماع، سطح استرس فرد، میزان دسترسی به الکل و ارزان بودن آن همگی می‌تواند ریسک تمایل به مصرف نادرست الکل را بالا ببرد. از دیدگاه پزشکی، الکلیسم به‌طور همزمان یک بیماری جسمی و روحی در نظر گرفته می‌شود. از این رو معمولاً برای تشخیص بیماری نخست به فرد یک پرسشنامه داده می‌شود تا به آنها پاسخ دهد و پس از آن برای تأیید داده‌ها و تشخیص نهایی، اطلاعات و آزمایش‌های بعدی صورت می‌گیرد.
برای پیشگیری از گسترش الکلیسم در جامعه‌ها تلاش شده تا سطح استرس افراد پایین آورده شود، فروش الکل متعادل تر و محدودتر شده (بخصوص به افراد جوانتر از سن قانونی)، بر روی الکل مالیات گذاشته شده تا قیمت آن بالاتر رود و آموزش در زمینهٔ مصرف درست الکل بیشتر شده‌است.
الکل به چه اندام هایی آسیب می زند؟
استفاده بیش از اندازه از الکل می‌توان به تمام اندام‌های زنده آسیب برساند اما بیش از همه بر مغز، قلب، کبد، لوزالمعده و دستگاه ایمنی اثر می‌گذارد. الکلیسم می‌تواند منجر به بیماری روانی، هذیان خمری، اِشکال در حافظه نزدیک، ایراد در پاسخ دستگاه ایمنی، تپش قلب نامنظم، سیروز کبد و افزایش خطر ابتلا به سرطان شود. نوشیدن الکل در دوران بارداری می‌تواند باعث ناهنجاری‌های جنینی ناشی از الکل شود. زنان معمولاً نسبت به مردان در برابر آثار مخرب الکل آسیب پذیرتر هستند، این می‌تواند به دلیل وزن کمتر، توان کمتر در سوخت و ساز الکل و نسبت چربی بالاتر در بدن باشد. در دسته کوچکی از افراد، مصرف طولانی مدت، شدید و نادرست الکل منجر به آسیب به توانایی شناخت و درک فرد و زوال عقل می‌شود.
ترک اعتیاد الکل چگونه است؟
ترک الکل یا سم‌زدایی الکل به ترک ناگهانی الکل در افرادی گفته می‌شود که اعتیاد به الکل دارند این فرایند معمولاً با جایگزینی مواد مخدر یا داروهایی که اثری همانند الکل دارند همراه می‌شود تا مانع از ایجاد سندرم ترک الکل در فرد شود. البته عبارت سم‌زدایی، لزوماً نامگذاری درستی نیست چون سم‌زدایی همیشه اتفاق نمی‌افتد و این بستگی به سن فرد، وضعیت جسمی او و پیشینه مصرف الکل در او دارد. برای نمونه یک فرد جوان که مست کردن‌های مقطعی دارد و یک هفته پس از آخرین مستی اش به دنبال درمان است نیازی به سم‌زدایی پیش از درمان مصرف نادرست الکل ندارد.
مدت زمان ترک الکل چقدر است؟
سوالی که برای فرد ایجاد می‌شود این است که ترک الکل چند روز طول میکشد؟ مدت زمان ترک الکل برای افراد مختلف یکسان نیست. بسیاری از افراد برای تخمین مدت زمان ترک اعتیاد به الکل تنها مرحله ۴ تا ۷ روزه سم زدایی را در نظر می‌گیرند و اعتقاد دارند که پس از سم زدایی سریع پاک می‌شوند. اینکه ترک الکل چقدر طول میکشد موضوع مهمی است که با توجه به آزمایشات و ویزیت پزشک تعیین می‌شود. کلیه مراحل از آگاهی و تصمیم گیری تا مراقبت های بعد از سم زدایی به عنوان بازه زمانی برای ترک الکل به حساب می‌آیند. به همین دلیل و با توجه به اینکه افراد شرایط و موقعیت های متفاوتی در هنگام ترک دارند اینکه ترک الکل چقدر طول میکشد به نسبت شرایط اعتیاد افراد، متفاوت و متغیر است.
مدت زمانی که برای ترک الکل نیاز است، برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. این امر به عواملی مانند میزان مصرف الکل، تاریخچه اعتیاد، وضعیت جسمانی و روانی فرد، و نوع درمان مورد استفاده بستگی دارد. به طور معمول، سم زدایی از الکل ممکن است در مدت چند روز تا چند هفته انجام شود.
علائم مصرف مشروبات الکلی چیست؟
مصرف مشروبات الکلی بیش از حد می‌تواند به مشکلات جسمانی و روحی منجر شود. علائم مصرف الکل بیش از حد ممکن است متنوع باشند و به مرور زمان تغییر کنند. در ادامه برخی از علائم شایع مصرف الکل بیش از حد آورده شده است:
- افزایش خشونت و تغییر در رفتار اجتماعی
- افت کارآیی و توانایی در انجام وظایف روزمره
- افزایش وزن یا کاهش وزن نامناسب.
- آسیب به سیستم گوارشی، مانند یبوست یا اسهال مکرر
- تورم و آسیب به کبد
- آسیب به قلب و عروق خونی
- لرزش دست‌ها و پاها.
- سردرد‌های مکرر.
- اختلال در تعادل و هماهنگی حرکتی
- بی‌خوابی یا خواب عمیق بدون تازگی
- کابوس‌ها و اختلالات در الگوی خواب
- افت رنگرزی پوست و تاخیر در بهبود زخم‌ها
- آسیب به مو و ناخن‌ها
- افزایش اضطراب و افسردگی
- عدم تمرکز و کاهش حافظه
- تغییر در شهود و توهم‌ها (مخصوصاً در سندرم ترک الکل)
- تغییرات در ترکیب شخصیت، مانند عصبیت یا هیجان‌زایی زیاد
- مشکلات در ارتباطات خانوادگی و اجتماعی
- ایجاد مشکلات قانونی مرتبط با مصرف الکل (مانند رانندگی در حالت مستی)
مهم است بدانید که علائم مصرف الکل می‌توانند از فرد به فرد متغیر باشند و نه همه افرادی که الکل مصرف می‌کنند همه این علائم را تجربه می‌کنند. اگر خود یا کسی را می‌شناسید که ممکن است مشکل مصرف الکل داشته باشد، مهم است که به توجه به این علائم و نشانه‌ها، به او کمک و پشتیبانی ارائه کنید و در صورت لزوم به متخصصان ترک اعتیاد مراجعه کنید. ترک الکل می‌تواند با مشاوره و درمان مناسب مدیریت شود و به بهبود وضعیت فرد کمک کند.
روش های ترک الکل
راههای ترک الکل متنوع و در هر کدام درمان الکل متفاوت است و بسته به شرایط فرد انتخاب می‌شود. درمان اعتیاد به الکل در هر صورت از مهمترین تصمیماتی است که فرد باید برای زندگی و سلامت خود بگیرد. ترک مشروب الکلی در هر شرایطی باید اولویت اصلی این افراد باشد. اعتیاد به الکل یکی از شایع‌ترین انواع اعتیاد است که درمان‌ها و روش‌های ترک گوناگونی دارد. اگر شما به دنبال ترک الکل با طب سنتی هستید، باید بدانید درمان اعتیاد به الکل به این سادگی‌ها نیست و باید برای درمان اعتیاد به الکل از روش‌های علمی و اصولی بهره بگیرید. اولین کاری که لازم است برای ترک انجام شود، رفتن به جلسات روانشناسی ترک اعتیاد است. هدف از حضور در این جلسات، ریشه‌یابی دلیل اصلی اعتیاد به الکل است. پس از آن بر اساس تشخیص پزشک متخصص ترک اعتیاد الکل باید با استفاده از سم‌زدایی توسط داروهای روانپزشکی سم‌زدایی انجام شود و این مرحله در کلینیک، تحت نظارت کادر مجرب پرستاری انجام خواهد شد.
خارج کردن الکل از بدن شخص مصرف‌کننده، اولین گام ترک در مرکز ترک الکل است و افرادی که اعتیاد شدید به الکل دارند، در این مرحله علائم ترک شدید و بالطبع آزار‌دهنده‌‌ای را تجربه خواهند کرد. از این جهت که ممکن است عوارض مرگباری در شخص ایجاد شود، لازم است که سم‌زدایی الکل از بدن فرد، تحت نظارت متخصص سم‌زدایی و کادر پزشکی باشد. همانطور که گفته شد عوارضی مثل لرز، تعریق زیاد، تشنج و توهم از علائمی هستند که در شخص بیمار، هنگام ترک بروز خواهد کرد. سم‌زدایی در واقع به کمک داروهای روانپزشکی و بر اساس نظارت کادر پزشکی انجام خواهد شد.
راه های سم زدایی ترک الکل
یکی از روش های ترک الکل استفاده از روش ترک تدریجی الکل است. یک شیوه ترک الکل سم‌زدایی بدن از مواد مخدر است، که لازم است بیمار به صورت شبانه‌روزی در کلینیک بستری شود. مزیتی که این روش نسبت به سایر روش‌ها دارد این است که بیمار، پشتیبانی فردی و مراقبت بیست و چهار ساعته روانشناس ترک اعتیاد و کادر درمانی را خواهد داشت. ترک الکل چگونه است سوالی است که فقط در کلینیک های تخصصی ترک اعتیاد به الکل برای ان پاسخی پیدا خواهید کرد. این روش برای افرادی مناسب است که می‌خواهند بدون کمترین تحمل استرس یا حواس پرتی در زمینه کار یا تحصیل یا حتی تعهدات اجتماعی، اعتیاد به الکل را ترک کنند. بستری شدن در یک کلینیک خوب در تهران به شخص دچار اعتیاد به الکل اجازه می‌دهد تا به خوبی فرآیند درمان روانپزشکی و روانشناسی را انجام دهد تا این که در نهایت آن را ترک کند.
مناسب‌ترین دارو در ترک الکل
یکی از مزایای ترک الکل به صورت تدریجی این است که مصرف دارو به صورت مدیریت شده انجام می‌شود. داروهای روانپزشکی در این مرکز، توسط روانپزشک ترک الکل تجویز می‌شوند و در کنار سایر روش‌های درمانی که وجود دارد، تا ۸۰ درصد موفق به ترک می‌شوند. در این مرکز تجویز دارو با دو هدف صورت می‌گیرد.
این داروها به عنوان مناسب‌ترین داروهای ترک اعتیاد به الکل تجویز می‌شوند:
اکامپروسات: این دارو برای کاهش میل شدید به الکل استفاده می‌شود و علائم ترک الکل را کاهش می‌دهد تا بیمار دچار مشکل نشود.
نالتروکسان: این دارو نیز برای کاهش میل شدید به الکل مورد استفاده قرار می‌گیرد و اثرات خوشایندی که در اثر مصرف الکل در بدن فرد ایجاد می‌شود را از بین می‌برد.
ویویترول: این دارو شامل فرمولاسیون آهسته رهشی از داروی نالتروکسان است.
دیسولفیرام: این دارو عوارض ناخوشایندی که در اثر مصرف الکل ایجاد می‌شود را از بین می‌برد و مراحل ترک را آسان‌تر می‌کند.
تمامی روش‌هایی که در بالا ذکر شد به بیمار کمک می‌کند تا با موفقیت مراحل ترک الکل را پشت سر بگذارد. همچنین بیماران تشویق می‌شوند به محرک‌های بیرونی تنش‌زا واکنش نشان دهند و در نهایت بتوانند آنها را ترک کنند.
چه زمانی باید برای ترک الکل اقدام کنید؟
زمانی که شما هر ماده اعتیاد‌آوری مصرف می‌کنید، حتی اگر به صورت تفریحی باشد، در برهه‌ای از زمان به آن اعتیاد پیدا خواهید کرد. اولین علامت‌های هشدار‌دهنده برای اعتیاد به مصرف الکل، ناتوانی در کنترل مصرف است. در این بازه زمانی فرد تلاشش را می‌کند که مصرف الکل را کنترل شده نگه دارد، ولی احساس ناتوانی می‌کند، چون بدن دچار وابستگی جسمی شده است و تمایل دارد هر روز مقدار بیشتری الکل مصرف کند تا به تاثیرات خوشایند قبلی برسد. ناتوانی در کنترل مصرف الکل گاهی به قدری شدید می‌شود که ممکن است مصرف‌کننده را از ترک الکل نا‌امید کند. هنگامی که با این علائم مواجه شدید، هرچه زودتر برای ترک اقدام کنید. برای این کار باید روش ترک الکل را بدانید. بهترین روش ترک الکل درمان با داروهای روانپزشکی است که در شخص وابستگی ایجاد نمی کنند. در طی دوره بستری، ویزیت روانشناس جهت انجام روند درمانی و ریشه یابی علل اعتیاد و ویزیت روانپزشک جهت تغییر دوز داروها انجام می‌شود.
نازنین روشن طبری هستم، روانشناس بالینی با بیش از ده سال تجربه در حوزه ترک و درمان اعتیاد و مدیریت داخلی کلینیک طلوعی دوباره.