کلینیک طلوعی دوباره

سریع ترین راه ترک تریاک

نویسنده: نازنین روشن طبری

فروردین ۶, ۱۴۰۳

تریاک چیست؟

تریاک ماده مخدری قدیمی و شناخته شده است، از گل خشخاش به دست می آید و چون در کشور ما نسبت به سایر مواد مخدر از شیوع مصرف بالاتری برخوردار است، برنامه های پیشگیری و آگاهی رسانی درباره مضرات مصرف تریاک باید مورد توجه ویژه ای قرار بگیرد، این ماده مخدر در اکثر موارد بیشترین مراجع را به کمپ ها و کلینیک ها دارد. تقریباً ۱۲ درصد از ماده تریاک را مرفین، تشکیل می‌دهد که یک ماده ضد درد است. در ادامه از طریق فرایندهای شیمیایی مرفین نیز به هروئین و سایر داروهای ضد درد برای مصارف درمانی و تولید مواد مخدر تبدیل می‌شود.

دو گرم تریاک حاوی ۱۲۰ – ۲۵۰ میلی‌گرم مورفین است، دریافت این مقدار مورفین می‌تواند باعث مرگ شخص شود. تریاک برداشت شده به صورت شیره رنگ قهوه‌ای تیره یا سیاه دارد که در مرحله بعد در قالب خشت‌های کوچک فشرده شده و زیر نور آفتاب خشک می‌شود.

ماده مخدر تریاک به دلیل داشتن مورفین و ساختار شیمیایی شبیه به نوروفین‌ها، با اشغال گیرنده‌های نوروفین باعث تغییر در گیرنده‌های نوروفینی مغز و ایجاد اختلال و کاهش شدت جریان خون در مغز می‌شود. پس از مصرف تریاک با تغییر عملکرد مغز، سرخوشی و احساسات خوشایند در فرد به وجود می‌آید. ماده مخدر تریاک به دلیل داشتن مورفین و ساختار شیمیایی شبیه به نوروفین‌ها، با اشغال گیرنده‌های نوروفین باعث تغییر در گیرنده‌های نوروفینی مغز و ایجاد اختلال و کاهش شدت جریان خون در مغز می‌شود. پس از مصرف تریاک با تغییر عملکرد مغز، سرخوشی و احساسات خوشایند در فرد به وجود می‌آید.

مصرف مداوم مرفین باعث افزایش نیاز بدن و وابستگی فیزیکی به این ماده و اعتیاد می‌شود. تریاک از قدیم‌الایام به دلیل خصوصیات ضد درد آن، مورد توجه پزشکان و جراحان بوده است.

 

مشتقات تریاک کدامند؟

از تریاک ۲۵ ماده ی قلیایی با آلکالوئید مثل مرفین، کدئین، متادون مشتق شده است و از مهمترین  آلکالوئیدهای تریاک میتوانیم، نارکوتین، پاپاورین، تبائین و نارسئین را نام ببریم که دارای مصارف پزشکی میباشند و به منظور تسکین درد تجویز میشوند، اما در بسیاری از مواد مورد سوء مصرف قرار میگیرند نام ببریم، که دارای مصارف پزشکی میباشند و به منظور تسکین درد تجویز میشوند، اما در بسیاری از مواد مورد سوء مصرف قرار میگیرند نام ببریم.

 

مشتقات تریاک

مرفین، کدئین، تبائین، پاپاورین، نوسکاپین، نارسئین مشتقات تریاک هستند اما در عام شیره تریاک و سوخته تریاک مشتقات مصرفی تریاک شناخته می شوند.

 

سوخته تریاک

سوخته تریاک مایع سیاه مایل به بنفش رنگی است که مانده تریاک مصرفی به صورت دود کردن است.

 

شیره تریاک

شیره تریاک هم از جوشاندن خود تریاک و هم از جوشاندن سوخته تریاک به دست می آید، در اثر جوشاندن تریاک یک ماده خمیری مانند قهوه ای به دست می آید که از نظر مخدری بسیار قوی تر از خود تریاک است.

 

علائم اعتیاد به تریاک

مصرف تریاک باعث ایجاد علائم ظاهری و جسمی در فرد مصرف کننده می‌شود. تریاک می‌تواند هم بر روی جسم فرد و هم بر روی روان او اثرات مستقیم و فراوانی بگذارد. اما یکی از مهم‌ترین و ناخوشایندترین اثرات آن ایجاد تحمل زمانی است که بعد از مرحله وابستگی رخ داده و هر چه مصرف مواد ادامه پیدا کند، بدن نسبت به ماده مورد مصرف تحمل بیشتری پیدا خواهد کرد. در این شرایط فرد مجبور است هر بار برای آن که احساسات خوشایند قبلی را تجربه کند، میزان بیشتری از ماده را مصرف نماید و به این ترتیب روز به روز میزان مصرف مواد او بیشتر می‌شود. از طرفی وابستگی روانی نیز زمانی ایجاد می‌شود که مصرف کننده تمایل شدیدی به مصرف این مخدر پیدا می‌کند. وابستگی روانی به دلیل قدرت و نیروی بالایی که دارد، غلبه بر آن دشوارتر از وابستگی جسمانی خواهد بود.

 

به طور کلی کسی که تریاک مصرف می‌کند، عمدتاً علائم و تغییرات رفتاری بارزی را در خود خواهد دید. برخی علائم اعتیاد به تریاک عبارت‌اند از:

 

گشاد شدن مردمک‌ها

رنگ پوست متمایل به قهوه‌ای

بی‌اشتهایی و سوء تغذیه

کاهش وزن

مشکلات تنفسی

خرابی دندان‌ها

خشکی دهان

تهوع و استفراغ

کاهش فشار خون

کاهش احساس درد

تغییرات رفتاری یا روانی

سنگینی دست و پا و رخوت

افت عملکرد شغلی و اجتماعی

انقباض عضلات صاف حلب و مجاری

احساس گرما، گرگرفتگی و خارش بینی

کاهش علایق و انگیزه‌ها

بی‌حالی و عدم تعادل بدنی

آسیب‌های ریوی، کبدی و کلیوی

کاهش فعالیت روده‌ها و یبوست مزمن

به‌هم خوردن دوره‌های قاعدگی در زنان

ایست تنفسی و مرگ به دنبال مصرف زیاد

کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ در مردان

خارش پوست، تیرگی لب‌ها، کهیر

 

تریاک چگونه مصرف میشود؟

تدخین تریاک (دودکردن)، مصرف به روش خوردن یا تزریق تریاک که کمتر مورد استفاده است، در این موارد تزریق بیشترین عوارض و همچنین وابستگی را ایجاد می کند.

 

در صورت مصرف تریاک چه اتفاقی می افتد؟

مصرف این مخدر پیامدهای گوناگونی را به همراه دارد که به برسی سه مورد از مهمترین آنها میپردازیم:

 

  • ایجاد وابستگی جسمی

در فرد “وابستگی جسمی” ایجاد می‌شود. وابستگی جسمانی زمانی رخ می‌دهد که بدن به‌طور مکرر در مرض مواد شیمیایی قرار گرفته و با حضور آن‌ها سازگار می‌شود و زمانی که به‌طور ناگهانی مصرف مواد مخدر قطع شود، علائم محرومیت مثل تهوع، دردهای عضلانی، لرز، تعریق در فرد مصرف کننده ایجاد خواهد شد که خوشایند نیست به‌طوری که فرد را مجبور می‌سازد فواصل زمانی مشخص (۸ تا ۱۲ ساعت) از این ماده استفاده کند، تا اضطراب غیر قابل تحمل ناشی از محرومیت از مواد را از بین ببرد.

 

  • وابستگی روان‌شناختی

پیامد دیگر مصرف تریاک، “وابستگی روان‌شناختی” به آن است. وابستگی روان‌شناختی زمانی رخ می‌دهد که فرد تمایل شدیدی به مواد  مخدر پیدا می‌کند و تحت هر شرایطی با ولع به دنبال به دست آوردن این ماده می‌رود. در واقع این نوع وابستگی ، همان اعتیاد روانی است و به دلیل قدرت و نیروی بالایی که دارد ، غلبه بر آن دشوارتر از اعتیاد جسمانی خواهد بود. این حالت حتی پس از ترک جسمانی مواد مخدر هنوز باقی مانده و علت اینکه ترک اعتیاد تریاک در بسیاری از بیماران با شکست روبرو شده و دوباره به سمت مواد مخدر گرایش می‌یابند، نیز همین وابستگی روانشناختی به مواد مخدر است.

 

آیا تریاک اعتیاد آور است؟

پاسخ این سوال در حرف خیلی کوتاه و در عمل بسیار سخت و دردناک است، بله، مصرف تریاک باعث اعتیاد میشود، تریاک مخدری بسیار اعتیاد آور میباشد، تریاک، در ابتدا می‌تواند احساس لذت  شدیدی ایجاد کند که پس از آن احساس رخوت و آرامش به فرد مصرف کننده دست می‌دهد،  همین مسئله باعث می‌شود که فرد بارها و بارها برای تجربه این حالات به مصرف تریاک بپردازد و سیستم‌های مغزی او سریعاً به مصرف ماده وابسته شود و اعتیاد شکل بگیرد.

 

اما نکته ای که در این میان مهم است تصمیم برای بازگشت به زندگی و جبران فرصت های از دست رفته است، به همین جهت به تمامی کسانی که قصد و تصمیم به ترک دارند توصیه میکنیم، حتما به مراکز درمانی مراجعه کنند و خود روش های ترک سنتی را بکار نگیرند چرا که ترک غیر اصولی مواد اعتیاد آور همچون تریاک، دارای عوارضی شدید میباشد،

 

علائم مصرف تریاک چیست؟

اگر فردی به صورت مستمر به مصرف مواد افیونی بپردازد، در صورت نرسیدن مواد افیونی به بدنش، علائم ترک را نشان میدهد و ناچار است برای از بین رفتن این حالات به مصرف مواد مخدر بپردازد، معمولا این علائم، شش تا هشت ساعت پس از آخرین مصرف ظاهر شده و روز دوم یا سوم به اوج خود میرسد، در ادامه به برسی برخی از این علائم میپردازیم:

 

  • بی نظمی درجه حرارت بدن (تب، کاهش دمای بدن و احساس سرما و لرز)
  • بی‌قراری، تحریک پذیری، افسردگی، بی‌خوابی و پرش عضلانی (تشنج)
  • گرفتگی عضلانی، درد استخوانی و کشیده شدن عضلات
  • شک ریزش، آب ریزش بینی، تعریق و خمیازه کشیدن
  • تمایل یا ولع شدید به مصرف مجدد (Gnivarc)
  • سیخ شدن موهای بدن
  • سکسکه و عطسه
  • اتساع مردمک‌ها
  • دل پیچه و اسهال
  • وابستگی به تریاک

 

اما در صورتی که مصرف تریاک متوقف شده و مراحل ترک تریاک با موفقیت پشت سر گذارده شوند، علائم مذکور پس از هفت تا یازده روز بعد از درمان اعتیاد فروکش می‌کنند. اما علائمی همچون بی‌قراری، تحریک پذیری، پرخاشگری، اختلال خواب، افسردگی و به‌ویژه اشتیاق شدید برای مصرف مجدد مواد مخدر ممکن است تا ماه‌ها پس از ترک باقی بمانند که در این زمان خدمات روانشناسی، کار درمانی، گروه درمانی و خانواده درمانی می تواند موجب گردد که بیمار بتواند اشتیاق خود را برای مصرف مجدد کنترل نماید.

 

چگونه میتوان تشخیص داد که فردی تریاک مصرف کرده است؟

علائم زیر و یا مواردی از آن‌ها، بسته به میزان و نوع ماده مصرفی در کسی که تریاک مصرف کرده باشد، قابل تشخیص است:

 

  • تعریق زیاد
  • تکرار ادرار
  • کاهش اشتها
  • تهوع و استفراغ
  • ناتوانی در تمرکز
  • اختلال در بینایی
  • خواب آلودگی زیاد
  • ناهماهنگی حرکتی
  • شنگولی و سرحالی
  • فقدان درد یا استرس
  • کاهش تحریکات جنسی
  • خارش نقاط مختلف پوست
  • احساس گسستگی عاطفی
  • دگرگون شدن خلق و فرایندهای اخلاقی

 

ترک تریاک چگونه است؟

مواد قلیایی موجود در تریاک، پس از ورود به بدن شخص مصرف کننده، حدود ۲۴ الی ۴۸ ساعت در بدن شخص باقی میماند که باعث بروز خسارت های جبران ناپذیری بر سیستم دفاعی فرد میشود، اما احساسات خوشایند به وجود آمده بر اثر مصرف تریاک کمتر از ۴ساعت دوام دارد و نکته ای که نباید آن را فراموش کنیم این است که مصرف تریاک می تواند به سرعت اعتیاد جسمانی و روانی در فرد ایجاد کند. باید آگاه باشید که ترک تریاک و رهایی از وابستگی روانشناختی و جسمانی این ماده مخدر مستلزم دریافت خدمات روانشناسی و روانپزشکی جهت جلوگیری از مصرف مجدد مواد مخدر میباشد.

 

روند ترک تریاک چیست؟

درمان نگهدارنده یا متادون درمانی،  یکی از روش های غیر اصولی ترک تریاک است که متاسفانه امروزه توسط بسیاری از مراکز درمانی اعتیاد استفاده میشود، متادون شبه مخدری با خاصیت وابستگی بالا است و در روش متادون درمانی مراکز درمانی تنها اعتیاد فرد را از تریاک به متادون تغییر میدهند، این کار نه تنها کمکی به فرد مصرف کننده نمیکند، بلکه تنها باعث اعتیاد فرد به متادون میشود و فرد مصرف کننده  برای بدست آوردن سلامتی کامل اینبار باید اقدام به ترک متادون کند که به مراتب سخت تر است

 

آسان ترین و بهترین روش ترک تریاک چیست؟

در واقع روش سم زدایی یکی از مراحل اصلی ترک اعتیاد تریاک و شیره است، سم زدایی برای ترک اعتیاد با نظارت دقیق متخصصان ترک اعتیاد در کلینیک طلوعی دوباره انجام می شود. برای ترک تریاک فرد مصرف کننده،۱۵روز تحت نظر روانپزشک، پزشک و مشاورین متخصص، بستری میشود و مراحل درمان اعتیاد را طی کنند. البته این زمان تنها برای درمان سم‌ زدایی تدریجی بدن فرد بیمار و برطرف ساختن اثرات تریاک روی جسم وی محسوب می‌گردد. توان‌بخشی و درمان اعتیاد یک فرآیند چند وجهی، چند مرحله‌ای و طولانی مدت می‌باشد. سم‌زدایی مواد مخدر از بدن و نجات فرد از وابستگی جسمی به ماده مخدر، تنها بخش مقدماتی مسیر اعتیاد را تشکیل می‌دهد. در واقع سم‌زدایی جسمانی و آن‌چه در تحت عنوان “ترک اعتیاد یک روزه، سم زدایی سریع یا سم زدایی فوق سریع خوانده می‌شوند، برای تغییر الگوی اعتیاد کافی نبوده و در صورتی که با سایر وجوه درمان اعتیاد همراه نگردد، احتمال عود بسیار بالایی خواهد داشت. کلینیک تخصصی ترک اعتیاد ترکیبی از طرح‌های مختلف سم‌زدایی مواد مخدر، تکنیک‌های بازتوانی به طور مداوم ارتقاء یافته، دسترسی به تجهیزات پزشکی مدرن و درمان دارویی بسیار موثر، ایمنی و ترک اعتیاد شما را تضمین می کند. یک مرکز ترک اعتیاد خوب برای سم‌زدایی سریع و فوق‌سریع ترک تریاک عمل پاکسازی بدن را انجام می‌دهد و از جدیدترین داروی ترک اعتیاد تریاک، که داروی ضد مخدر می‌باشد و گیرنده‌های مغزی را از ماده‌ی تریاک پاک می‌کند و بعد از مرحله‌ی سم‌زدایی درمان‌های مکمل آن اغاز می‌گردد و زمان ترک تریاک را کوتاه‌تر می‌کند.

 

ایمپلنت نالتروکسان در ترک قطعی تریاک

در این کلینیک به عنوان بهترین مرکز ترک تریاک برای جلوگیری از وسوسه مصرف تریاک و نزدیک شدن به ترک قطعی شیره تریاک، علاوه بر روش‌های روانشناسی و مشاوره‌های فردی و نظارت‌های مستمر روانپزشک متخصص اعتیاد، از روش‌های جدید پزشکی مانند ایمپلنت نالتروکسان برای ترک اعتیاد استفاده می‌گردد.

در این روش با کاشت زیر پوستی یا همان ایمپلنت داروی ضد مخدر نالتروکسان در بدن فرد می‌توان تا درصد بسیار زیادی تمایل جسمی بیمار به مصرف تریاک را تا مدت مشخصی پس از ترخیص کنترل کرد. لازم به ذکر این روش به صورت عمومی بر روی تمام بیماران انجام نخواهد شد.

برای ایمپلنت باید شرایط بیماری فرد، نوع ماده اعتیادآور، وضعیت جسمانی، شرایط محیطی فرد پس از ترخیص و… را مورد بررسی قرار داد. همچنین برای استفاده از این روش می‌بایست سیر کامل درمان و سم زدایی بدن از اعتیاد انجام شده و پس از بهبود می‌توان از این روش استفاده کرد.

 

ترک اعتیاد با داروهای گیاهی

یکی از متداول ترین روش های ترک گیاهی، ترک با استفاده از داروهای گیاهی می باشد که مقاله کپسول دوغی یا قرص فلفلی چیست؟ به بررسی مفصل این نوع داروها پرداخته ایم، اما نکته ای باید از آن آگاه باشید این است که این داروهای گیاهی، به دلیل شباهت ساختاری که با مخدرها دارند خود باعث ایجاد وابستگی می شوند و نه تنها کمکی به ترک بیمار نمی کنند بلکه باعث وابستگی بیمار نیز می شوند.

 

ترک تریاک با اسپند

یکی دیگر از روش های درمان غیر پزشکی ترک اعتیاد با اسپند است که هیچ توجیح علمی و پزشکی ندارد و عملا هیچ کمکی به وضعیت بیماران نمی کند. دود اسپند یا خوردن دانه های آن تنها باعث می شود تا بیمار دچار علائم ترک شود و در صورت عدم کنترل وضعیت بیمار توسط درمانگر باعث ایجاد لغزش و مصرف مجدد مخدر توسط بیمار می شود.

 

علائم ترک تریاک

آشنایی با علائم ترک به بیماران و خانواده آنها کمک بسیاری در روند درمان می کند که برخی از این علائم عبارتند از:

 

  • تعریق زیاد
  • بی قراری و بی تابی
  • انجام حملات هیجانی
  • حس سرما و لرزش اندام ها
  • دردهای عضلانی مفصلی
  • پرخاشگری و اختلال در خلق و خو

 

خدمات درمان و سم زدایی اعتیاد در کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دوباره در آجودانیه به سه روش زیر میباشد:

۱.خدمات درمان اعتیاد به صورت سم زدایی تدریجی

۲.سم زدایی سریع (ROD)

۳.سم زدایی فوق سریع (UROD)

که در ادامه به توضیح شرایط بستری در هر روش می پردازیم:

 

مصرف تریاک بصورت کشیدنی:

دوز مصرفی کمتر از ۱.۵ گرم درمان بصورت سم زدایی فوق سریع (UROD) بمدت ۲ شب و ۳ روز بستری

دوز مصرفی بین ۱.۵ الی ۳ گرم درمان بصورت سم زدایی سریع و یک شب بستری اضافه

دوز مصرفی بین ۳ الی ۵ گرم درمان بصورت سم زدایی سریع و دو شب بستری اضافه

دوز مصرفی بیش از ۵ گرم درمان بصورت سم زدایی تدریجی ۱۰ الی ۱۴ روز بستری

 

مصرف تریاک بصورت خوراکی:

دوز مصرف کمتر از ۱.۵ گرم درمان بصورت سم زدایی فوق سریع (UROD) بمدت ۲ شب و ۳ روز بستری

دوز مصرف بین ۱.۵ الی ۲ گرم درمان بصورت سم زدایی سریع و یک شب بستری اضافه

 

دوز مصرف بین ۲ الی ۳ گرم درمان بصورت سم زدایی سریع و دو شب بستری اضافه

دور مصرف بیش از ۳ گرم درمان بصورت سم زدایی تدریجی ۱۰ الی ۱۴ روز بستری

 

مصرف شیره تریاک بصورت خوراکی و کشیدنی:

دوز مصرفی کمتر از ۱ گرم درمان بصورت سم زدایی فوق سریع (UROD) بمدت ۲ شب و ۳ روز بستری

دوز مصرفی بین ۱.۵ الی ۲ گرم درمان بصورت سم زدایی سریع و یک شب بستری اضافه

دوز مصرفی بین ۲ الی ۳ گرم درمان بصورت سم زدایی سریع و دو شب بستری اضافه

دوز مصرفی بیش از ۳ گرم درمان بصورت سم زدایی تدریجی ۱۰ الی ۱۴ روز بستری

 

آیا مصرف تریاک می تواند مصرف سایر مواد را در پی داشته باشد؟

تریاک از خانواده افیون‌ها بوده و ماده اصلی تشکیل دهنده آن مرفین می‌باشد و چون سلول‌های مغز به سرعت نسبت به این مواد شیمیایی تحمل پیدا می‌کنند، فرد ناچار است هر مرتبه دوز بیشتری از این مواد را مصرف کند، بتواند به احساس خوشایند قبلی برسد و رفته رفته ممکن است به انواع قوی‌تری افیون‌ها که مرفین بیشتری دارند (مثل هروئین) کشیده شود.

 

عوارض کوتاه مدت مصرف تریاک کدامند؟

مواد افیونی مثل تریاک دارای آثار مصرف کوتاه مدتی هستند که تا پس از ۸ ساعت باقی می مانند، برخی از این عوارض عبارتند از:

 

خشکی دهان

تهوع و استفراغ

کاهش فشار خون

کاهش احساس درد

تغییرات رفتاری یا روانی

سنگینی دست و پا و رخوت

افت عملکرد شغلی و اجتماعی

انقباض عضلات صاف حلب و مجاری

انقباض مردمک (سوزنی شدن مردمک)

احساس گرما، گرگرفتگی و خارش بینی

 

عوارض مصرف بلند مدت تریاک کدامند؟

اولین و مهم‌ترین عارضه مصرف طولانی مدت مصرف تریاک، ایجاد وابستگی و اعتیاد به آن است است، عوارض دیگری که در اثر مصرف این مخدر در فرد ایجاد می‌شود عبارتند از:

 

کاهش علایق و انگیزه‌ها

بی‌حسی و عدم تعادل بدنی

آسیب‌های ریوی، کبدی و کلیوی

کاهش فعالیت روده‌ها و یبوست مزمن

بی اشتهایی و سوء تغذیه و کاهش وزن

به‌هم خوردن دوره‌های قاعدگی در زنان

ایست تنفسی و مرگ به دنبال مصرف زیاد

کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ در مردان

خارش و تیره شدن رنگ پوست، تیرگی لب‌ها، کهیر

پایین آمدن سطح سلامت به علت بی‌توجهی به وضعیت بهداشتی و مراقبت های فردی

تغییر ساعت خواب و بیداری، بی‌خوابی هنگام شب و خواب آلودگی و چرت زدن در طول روز

تضعیف دفاع بدن در مقابل بیماری‌ها و احتمال ابتلا به عفونت‌های ویروسی مثل ایدز، هپاتیت، عفونت‌های پوستی و آبسه

 

نویسنده: نازنین روشن طبری

نازنین روشن طبری هستم، روان‌شناس بالینی با بیش از ده سال تجربه در حوزه ترک و درمان اعتیاد و مدیریت داخلی کلینیک طلوعی دوباره.