علائم اعتیاد و ترک اعتیاد متادون
فروردین ۱۰, ۱۴۰۳
متادون در دسته شبه داروی مخدر صنعتی و آزمایشگاهی قرار دارد. این ماده عمدتاً برای درمان اعتیاد به سایر مواد شبه افیونی مثل هروئین، مورفین و کدئین بهکار میرود. در فرایند ترک از قرص متادون و شربت متادون برای مهار بیماری و جلوگیری از عوارض ترک با علم به اینکه مصرف آن، تاثیرات مخرب ماده مخدر را ندارد، استفاده میشود.
از جمله کاربردهای خاص این ماده آزمایشگاهی میتوان به استفاده بهعنوان مسکن قوی برای ترک اعتیاد و به کارگیری در برنامههای سمزدایی بدن در دوره ترک مواد مخدر اشاره کرد که این مورد توسط متخصصین کلینیک توصیه نمی شود زیرا یکی از اعتیاد های دیگر را ممکن است برای شما به دنبال داشته باشد. پیچیدگی ترک متادون و سم زدایی متادون از بدن که این روزها به یکی از موضوعات مهم در جامعه تبدیل شده، به این دلیل است که در بعضی از کمپهای غیر اصولی از این ماده به عنوان داروی ضد اعتیاد استفاده میشود.
متادون چیست؟
متادون به انگلیسی methadone که تحت نام تجاری Dolophine هم عرضه میشود، یکی از انواع قرص های مخدر است که نخستین بار توسط یک پزشک آلمانی در سال ۱۹۳۷ برای درمان دردهای شدید تولید شد. این مخدر صنعتی بهصورت قرص، شربت یا پودر کریستالی سفید رنگ تولید میشود. متادون در نقش داروی نگهدارنده، جهت کنترل اعتیاد به مواد مخدر بهصورت خوراکی (پودری که در نوشیدنی حل میشود) مصرف شده یا به شکل عضلانی و وریدی تزریق میگردد.
بیشتر افرادی که مصرفکنندههای هروئین و تریاک هستند، در صورت عدم دسترسی به مواد مخدر از قرص متادون ۵ میلی گرم بهعنوان گزینهای جایگزین استفاده میکنند. هرچند که این ماده بهعنوان درمان اعتیاد و کاهش دردهای شدید تجویز میشود، اما سوءمصرف آن خود ممکن است منجر به وابستگی شدید و اعتیاد گردد.
بعضی باورهای اشتباه نسبت به متادون وجود دارد نظیر اینکه می گویند متادون وارد استخوان های بدن شده و باعث ضعف آن می گردد؛ که اینطور نیست متادون وارد سیستم استخوان نمیشود و به هیچ شكل دیگری هم به سیستم استخوانی آسیب نمیرساند. دردهای استخوانی در حین درمان اعتیاد با متادون كه در عده كمی از بیماران اتفاق میافتد، احتمالاً علامت خفیف ترك است و با تنظیم دوز متادون تسكین مییابد.
شواهدی وجود دارد که گاهی اوقات مصرف متادون جهت ترک اعتیاد در خانم ها با قطع عادت ماهیانه همراه است که این مورد می تواند دلایل دیگری مانند حاملگی، استرس، رژیم غذایی نامناسب،کاهش یا افزایش وزن، یائسگی و یا استفاده از داروهای دیگر باشد و اینکه مصرف متادون با تجویز پزشک متخصص با هدف ترک اعتیاد برای مادران باردار و جنین آن ها مضر نیست و باعث آسیب رسیدن به جنین نمی شود و روشی برای ترک اعتیاد و جلوگیری از نارسایی های جنینی و سقط جنین می باشد. همچنین مادرانی که در دوران شیردهی به نوزادشان می باشند در صورت اقدام به ترک اعتیاد و یا قرار داشتن در دوران ترک اعتیاد اگر پزشک شان مصرف متادون را برایشان تجویز کرد بدون نگرانی و زیر نظر پزشک متخصص می توانند این قرص را مصرف کنند چون وجود متادون در شیر مادر بسیار کم می باشد و مقادیر بسیار کمی در شیر مادر یافت می شود.
روش مصرف متادون
این ماده به دو صورت مایع و قرص ساخته میشود که قرص متادون در دوزهای مختلف موجود میباشد. همچنین متادون به صورت کنسانتره (عصاره و یا شیره) خوراکی موجود است.
نامهای تجاری آن شامل کنسانتره خوراکی متادوز – کنسانتره خوراکی متادون هیدروکلراید USP و کنسانتره خوراکی بدون قند متادوز – کنسانتره خوراکی متادون هیدروکلراید USP است که بدون رنگ و بدون قند است.
قرص و شربت متادون به جهت درمان تنها با نسخه پزشک از داروخانهها قابل تهیه است و خرید آن از راههای دیگر، غیرقانونی است. مصرف غیر قانونی متادون منجر به اعتیاد، بروز رفتارهای پرخطر و بروز علایم مسمومیت یا عوارض جانبی شدید میشود.
طول مدت مصرف متادون تنها بر اساس تشخیص پزشک و با توجه به شرایط بیمار تعیین میشود. در صورتی که قرص یا شربت متادون برای ترک اعتیاد تجویز شده باشد، ممکن است نیاز به مصرف طولانی مدت دارو باشد. پس از طی دوره درمان، پزشک میزان دارو را به تدریج کاهش میدهد، تا به آهستگی دارو قطع شود و علایم محرومیت ظاهر نگردد.
عوارض اعتیاد به متادون
همانطور که گفتیم، مصرف بیشازحد قرص متادون میتواند باعث اعتیاد قرص متادون شود؛ اما عوارض دیگری هم در پی دارد مانند تخریب اعضای داخلی بدن و مرگ ناگهانی فرد! اعتیاد متادون میتواند بهشدت روی کبد تأثیر گذاشته و باعث آسیبهای جبرانناپذیری شود؛ مصرف این قرص میتواند بالا رفتن آنزیم های کبد و در نتیجه سرطان کبد را منجر شود.
از جمله برخی از مهمترین عوارض اعتیاد قرص متادون میتوان موارد زیر را نام برد:
- افسردگی
- احساس پوچی
- اختلالات روانی
- ضربان نامنظم قلب
- پوسیدگی دندانها
- عدم ثبات شخصیتی
- اختلال شدید تنفسی
علاوه بر عوارضی که برای مصرف قرص متادون و اعتیاد به آن نام بردیم، باید بگوییم که ترک یکباره متادون و هرگونه مواد مخدر دیگری اصلاً توصیه نمیشود و همه چیز باید تحت نظارت دکتر روانپزشک ترک اعتیاد قرار داشته باشد.
ترک متادون تا چند روز طول میکشد؟
یکی از مهمترین و رایجترین سوالها برای ترک اعتیاد متادون این است که ترک متادون چند روز طول می کشد؟ افراد بسیاری که اعتیاد خود را ترک نمیکنند و از ترک آن میهراسند، به دلیل همین دوره خماری پس از ترک است. باید بگوییم که اگر ترک اعتیاد تحت نظر پزشک متخصص و در کلینیکهای معتبر صورت گیرد، خیلی راحتتر و سریعتر دوره خماری آن تمام میشود. همچنین گفتنی است که نشانههای ترک اعتیاد قرص متادون یک تا سه روز بعد از آخرین مصرف ظهور کرده و سخت ترین روز ترک متادون، روز ششم است.
بهترین روشهای ترک متادون
پتانسیل اعتیادآوری این ماده شبه مخدر همراه با نیمه عمر طولانی آن و همچنین استعداد بروز مشکلات سلامتی دراز مدت، به خوبی این مطلب را روشن میکند که چرا مراجعه به کلینیک برای ترک اعتیاد متادون بسیار مهم است.
در حالی که ممکن است یافتن بهترین بیمارستان ترک اعتیاد با امکان بستری شدن شبانه روزی، در نظر اول ایدهآل به نظر نرسد! با این حال چنین مرکزی مزایای آشکاری به دنبال دارد.
اگر فرد درگیر اعتیاد بخواهد به تحولی پایدار دست یابد و زندگی سالمی داشته باشد، به بیش از یک دوره طولانی پاکی نیاز دارد. او باید درک کند که استرس، خوشحالی و سایر محرکها میتواند منجر به مصرف مجدد مواد مخدر شود. راههای دفع متادون از بدن به دو صورت سمزدایی تدریجی و سمزدایی سریع میباشد.
سمزدایی تدریجی بدن از متادون
علائم ترک متادون شدید است و شخصی که میخواهد مصرف متادون خود را برای همیشه قطع کند، باید با نظارت یک پزشک متخصص ترک اعتیاد روند درمان را مدیریت کند. هنگام سمزدایی تدریجی بدن از متادون، به افراد فرصت داده میشود که علاوه بر اعتیاد جسمی، بر اعتیاد روانی به متادون نیز غلبه کنند.
همچنین در مراکز خوب ترک اعتیاد در تهران سمزدایی تدریجی متادون در مقایسه با برنامههای درمانی کوتاه مدت، همواره نتایج بهتری از خود نشان دادهاند.
این امر در درجه اول به این دلیل است که سمزدایی تدریجی به صورت بستری این امکان را به شخص مصرف کننده میدهد که به زندگی سالم در یک محیط امن عادت کنند.
سمزدایی سریع بدن از متادون
ترک مصرف با روش سمزدایی فوق سریع متادون در این کلینیک، پس از انجام معاینات پزشکی، آزمایشات اعتیاد و همچنین بر اساس دوز متادون و مدت زمان مصرف آن توسط پزشکان متخصص سمزدایی و تحت نظارت کامل کادر پزشکی با داروی ضد مخدر (نالتروکسان) برای بیماران انجام میگیرد. شرایط انجام سمزدایی سریع بدن از متادون با توجه به مقدار دوز مصرفی و شرایط جسمی بیمار مشخص میگردد.
چگونگی سمزدایی متادون به این صورت است که هنگام سمزدایی بدن بیمار از متادون، ابتدا او را با داروهای روانپزشکی بیهوش کرده و سپس داروهایی که خاصیت ضد مخدری دارند را از طریق سرم به بیمار تزریق میکنند. تمام این داروهای ضد مخدر به گیرندههای مخدر مغز چسبیده و مواد مخدرهایی که روی گیرندههای مغز بیمار نشسته را پاک و از طریق ادرار و مدفوع دفع میکنند.
کاشت ایمپلنت نالتروکسان برای ترک همیشگی متادون
بهترین روش ترک متادون بدون درد و خماری، مصرف داروی نالتروکسان به صورت ایمپلنت است. از ویژگیهای سمزدایی متادون با نالترکسون، استفاده طولانی مدت بدون نیاز به مصرف روزانه خوراکی آن است با این روش همواره مقدار مشخصی از دارو وارد بدن میشود. در کنترل علائم ترک و وابستگی به انواع مخدرها متادون و… و همچنین درمان وابستگی به الکل و دیگر مواد توهم زاها مثل ماریجوانا (حشیش) نیز مؤثر است.
این روش باعث کاهش وسوسهی فرد برای مصرف مجدد و هم چنین بروز علائم محرومیت ناشی از عدم مصرف مواد مخدر میشود و افراد دیگر لذتی از مصرف نمیبرند. در کلینیک تخصصی روانپزشکی و ترک اعتیاد طلوعی دیگر بعد از سمزدایی بدن از متادون، کاشت نالتروکسان توسط جراح انجام میشود و فرد بهتر است برای روان درمانی هفتهای یکبار به روانشناس و ماهی یکبار برای ویزیت روانپزشکی با دکتر خود در ارتباط باشد، تا به نتیجه قطعی و بهبودی کامل خود برسد.
ترک متادون در کلینیک ترک اعتیاد
ضرورت ترک اعتیاد متادون در کلینیک های ترک اعتیاد این مسئله است که ممکن است فرد بیمار در حین سم زدایی دچار عوارضی مانند : سرگیجه و استفراغ ، تعریق بیش از حد ، تشنج ، بدن درد و مشکلات گوارشی شود که افراد متخصص در کلینیک های ترک اعتیاد به موقع می توانند این عوارض را کنترل کنند که جان فرد بیمار در معرض خطرات احتمالی قرار نگیرد.
بعد از اینکه فرد بیمار دوره ترک اعتیاد متادون و سم زدایی را پشت سر گذاست، لازم است بعد از ترک هم مراقبت ها و فعالیت هایی را انجام دهد که به شرح زیر می باشد : اولین مورد افزایش وزن فرد بیمار است که با فرد با نوشیدن مایعات زیاد و همینطور گرفتن ویتامین ها و پروتیئن های مورد نظر و تجویز شده توسط پزشک ترک اعتیاد می تواند این مورد را کنترل کند.
ورزش روزانه برای فرد بیمار می تواند نقش بسیار مهمی داشته باشد که هم سلامت جسمی را به فرد باز می گرداند و هم اینکه از لحاظ انگیزشی و روحی او را تقویت می نماید. دومین موردی که بعد از ترک می تواند باعث آسیب رسیدن به بیمار شود، افسردگی است. متادون چون بر روی سیستم عصبی فرد تاثیر گذار است بعد از ترک اعتیاد متادون در فرد بیمار افسردگی پدیدار می شود که پس از جلسات مشاوره و صحبت با دکتر روانشناس و گاهاً متخصص روانپزشک این مورد نیز قابل پیشگیری و درمان است.
اگر بخواهیم مطالبی را که در این مقاله ذکر کردیم جمع بندی کنیم، می توانیم بگوییم بهترین روش ترک اعتیاد متادون مراجعه به کلینیک خوب ترک اعتیاد است؛ بعضی افراد روش هایی مانند ترک اعتیاد در خانه را پیش می گیرند که این روش به دلیل ناآگاهی افراد بیمار و نزدیکان آن ها بسیار خطرناک است زیرا بر پایه ی هیچ اصولی نیست و همین مسئله خطرات جبران ناپذیری مانند سکته، آسیب های روانی شدید و گاهاً مرگ را برای افراد به دنبال دارد. همچنین با عوارض مصرف و عوارضی که ممکن است پس از ترک برای افراد پیش بیاید آشنا شدیم که این عوارض پس از ترک قابل کنترل است.
نازنین روشن طبری هستم، روانشناس بالینی با بیش از ده سال تجربه در حوزه ترک و درمان اعتیاد و مدیریت داخلی کلینیک طلوعی دوباره.